Oddłużenie niewypłacalnego dłużnika jest najważniejszym celem postępowania upadłościowego konsumentów. Mimo że jest to stosunkowo nowa instytucja w polskim porządku prawnym, w 2021 roku ogłoszono ją w stosunku do 18205 osób, co pokazuje skalę problemu, jakim jest zadłużenie. Jak wynika z tych danych, dla blisko 20 tys. osób ogłoszenie upadłości jest jedyną szansą na powrót do normalnego życia i wyjścia ze spirali długów.
Czym jest oddłużenie?
Oddłużenie to umorzenie zobowiązań dłużnika w części, w jakiej nie zostały one zaspokojone przez syndyka lub w ramach planu spłaty wierzycieli. Jest ono zasadniczym celem postepowania upadłościowego konsumentów. Jak podnoszą niektórzy eksperci, tzw. upadłość konsumencka pozostaje jednak w sprzeczności z zasadą ochrony prawa własności, która obowiązuje wierzycieli. Warto podkreślić, że jest to zasada konstytucyjna.
Oddłużenie konsumenta inicjowane jest na wniosek samego dłużnika lub jego wierzycieli. Co warte podkreślenia, samo ogłoszenie upadłości konsumenckiej nie jest równoznaczne z oddłużeniem. Oddłużenie następuje na mocy postanowienia o umorzeniu zobowiązań dłużnika wydanego przez sąd.
Kiedy sąd oddłuży konsumenta?
Postanowienie o umorzeniu zobowiązań dłużnika sąd może wydać jeżeli wykonany został przez upadłego plan spłaty wierzycieli lub w razie gdy osobista sytuacja upadłego wskazuje w oczywisty sposób, że nie byłby on w stanie dokonać jakichkolwiek spłat w ramach planu i nie zostaje on ustalony. W takich sytuacjach umorzenie zobowiązań następuje z urzędu.
Jeżeli jednak ustalony został plan spłaty wierzycieli, a mimo to upadły nie może wywiązać się z określonych w nim obowiązków i ma to charakter trwały, wówczas sąd może umorzyć zobowiązania upadłego, ale na wniosek. W takim wypadku konieczne jest jednak uprzednie wysłuchanie wierzycieli.
Warunkowe umorzenie zobowiązań dłużnika
Poza umorzeniem zobowiązań ustawodawca dopuścił także możliwość warunkowego umorzenia zobowiązań dłużnika, które stanowi swego rodzaju jego warunkowe oddłużenie. Kiedy ma ono miejsce? Jeżeli niezdolność do dokonywania spłat w ramach planu spłaty wierzycieli, wynikająca z jego osobistej sytuacji nie ma charakteru trwałego, sąd umarza zobowiązania upadłego bez ustalenia tego planu, ale pod warunkiem, że w terminie pięciu lat od dnia uprawomocnienia się postanowienia o warunkowym umorzeniu upadły ani też żaden z jego wierzycieli nie złoży wniosku o ustalenie takiego planu i sąd nie uchyli postanowienia o umorzeniu.
Warto zaznaczyć, że po uprawomocnieniu się postanowienia o warunkowym umorzeniu zobowiązań upadły dłużnik działa tak, jakby został oddłużony.
Droga do oddłużenia konsumenta
Ogłoszenie upadłości konsumenckiej nie jest równoznaczne z jego oddłużeniem. Co więcej, warto też podkreślić, że od ogłoszenia upadłości do oddłużenia konsumenta czeka dość długa i niełatwa droga. Konieczne jest bowiem sporządzenie i zatwierdzenie listy wierzytelności, likwidacja majątku, ustalenie planu spłaty. Każdy z tych etapów jest sformalizowany i rządzi się szczegółowo określonymi zasadami. Dla uniknięcia błędów, ale i przyspieszenia całego postępowania warto skorzystać z pomocy prawnej specjalistów np. kancelarii Wierzbicki – doradcy restrukturyzacyjni i syndycy.
