OC – ten skrót kojarzy się głównie kierowcom, którzy muszą wykupić obowiązkową polisę. Jednak odpowiedzialność cywilna związana jest także z życiem prywatnym ludzi, którzy nie jeżdżą na co dzień samochodami. Jak mówią przepisy, daje ona stuprocentową ochronę wobec roszczeń osób trzecich, których dotknęła jakaś szkoda wyrządzona przez nas albo nasze mienie (ale bez naszej woli).
Co to jest odpowiedzialność cywilna?
Jest to po prostu odpowiedzialność majątkowa za konkretne czyny mające bezpośredni wpływ na innych ludzi czy ich majątek. Pojęcie to nie jest jednak tożsame z odpowiedzialnością karną. Nie ma konsekwencji w postaci więzienia. Trzeba tylko naprawić szkodę w swoim zakresie czy zapłacić konkretne odszkodowanie.
Świetnym przykładem jest tutaj kolizja drogowa. Kiedy doszło do niej z naszej winy, nie mamy innego wyjścia, jak ponieść koszt reperacji auta. Na szczęście nie zrobimy tego z własnej kieszeni, jeżeli posiadamy opisywane w tym artykule ubezpieczenie od odpowiedzialności cywilnej.
Rodzaje odpowiedzialności cywilnej
Przejdźmy teraz do tematu związanego z rodzajami OC. W naszym prawie są trzy typy tej odpowiedzialności: deliktowa, kontraktowa oraz repartycyjno-gwarancyjna. Przyjrzymy się jednak ogólnie dwóm pierwszym, najczęściej występującym.
Odpowiedzialność cywilna deliktowa uregulowana jest artykułem 415-449 kodeksu cywilnego. Jak sama nazwa wskazuje, czynem niedozwolonym jest w tym wypadku takie działanie, które powoduje negatywny skutek w formie szkody. Dobrym przykładem jest tu odpowiedzialność kierowcy, który potrącił pieszego, które przez taki czyn odniósł mniejsze lub większe obrażenia ciała.
Z kolei kontraktową reguluje art. 471-497 kodeksu cywilnego. Wynika ona z nienależytego wykonania zobowiązania, jakie istnieje między dwiema stronami (np. ekipą budowlaną a właścicielem domu). Pozwala tylko na dochodzenie odpowiedzialności za szkodę, która powstała w majątku danego wierzyciela.
Zasady odpowiedzialności cywilnej
Są jeszcze trzy zasady odpowiedzialności cywilnej. Mowa o zasadzie winy, ryzyka oraz słuszności. Ta pierwsza służy za główną podstawą odpowiedzialności. Mamy z nią do czynienia, gdy chodzi o bezprawne postępowanie, naruszające wymóg ostrożności (jaki jest przyjęty w obowiązujących i przyjętych stosunkach międzyludzkich). Wina może być umyślna (celowe działanie) albo niemyślna (lekkomyślne zachowanie).
Zasada ryzyka to uzupełnienie poprzedniej i stosuje się ją w konkretnych przypadkach. Według ustawy zaliczają się do nich m.in: odpowiedzialność cywilna za produkt niebezpieczny; za zawalenie się budowli czy za wyrzucenie (upadek) jakiegoś przedmiotu z mieszkania. Art. 5 mówi z kolei o zasadzie słuszności, a prezentuje się ona następująco: nikt nie może czynić z własnego prawa takiego użytku, który był całkiem sprzeczny np. z zasadami współżycia społecznego.
